এলিয়টীয পাৰম্পৰ্য আৰু চৰ্চা

অসমত এলিয়টীয় পৰম্পৰা কিমান সমৃদ্ধ আৰু চহকী সেইটো বুজাবলৈ দুটা সৰু উদাহৰনেই যথেষ্ট ৷আধুনিক অসমীয়া সাহিত্যত এলিয়টৰ প্ৰভাৱ কিমান তাৰ পৰাই গম পোৱা যায় ৷ আধুনিক কবিতাৰ বাখ্যা কৰি তাত এলিয়টৰ সমল নিবিচাৰিলেও হ’ব ৷হোমেন বৰগোহাঞিৰ বিখ্যাত গল্প "এপিটাফ"ত নায়কে ডোৰা নামৰ কুকুৰজনীক উদ্দেশ্য কৰি কৈছে "My nerves are bad to-night. Yes, bad. Stay with me.
'Speak to me. Why do you never speak? Speak.
'What are you thinking of? What thinking? What?
'I never know what you are thinking. Think”৷
স্বৰ্গতোক্তি সদৃশ এই সংলাপটোও বৰগোহাঞিৰ গল্পটোত ইংৰাজীতে আছে ৷ অৱশ্যে এলিয়টৰ অনুসংগৰ কোনো উল্লেখ তাত নাই ৷ এলিয়টৰ ৰচনা , কাব্যৰ প্ৰভাব অসমীয়া সাহিত্যত ইমানেই বেছি যে এলিয়টৰ ৱেইষ্টলেন্ডৰ " A game of chess " খন্ডটো সন্নিবিষ্ট স্তৱকটোৱে অসমীয়া গল্প সাহিত্যটো স্বৰ্গতোক্তিৰ মাধ্যমেৰে প্ৰকাশ ঘটিছে ৷

এই প্ৰসংগতে এটা কথা কোৱা ভাল হব যে আমাৰ সাহিত্যত বিশ্বৰ প্ৰায়বোৰ বিশ্ববিদ্যালয়তে এলিয়টৰ ৱেইষ্টলেন্ডৰ এই সংলাপটোক অপবাখ্যা কৰা হয় ৷ এই শাৰীকেইটাৰ অন্তহিত তাৎপৰ্য আৰু অৰ্থ পৃথক৷ ই এলিয়ট আৰু পত্নী ভিভিয়ানৰ আটাইতকৈ কৰুণ হতভগীয়া জীৱনৰ লগত জড়িত ৷এলিয়ট এসময়ত নিউৰেস্থেনিছত আক্ৰান্ত হৈছিল ৷ বৰ কষ্টকৰ হৈছিল জীৱন ৷ সমান্তৰালভাৱে পত্নী ভিভিয়ানৰো মানসিক স্বাস্থ্য সিমান উন্নত নাছিল ৷ ৰোগাক্ৰান্ত হতাশাগ্ৰস্ত এলিয়টক পত্নী ভিভিয়েনে মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ ৰোজাৰ ভিটছৰ ওচৰত চিকিৎসা কৰাবলৈ নিয়ে৷ ৰোজাৰ ভিটছে এলিয়টক গ্ৰাস কৰি থকা প্ৰচন্ন নৈৰাশ্য , দুশ্চিন্তাৰ স্নায়বিক ব্যাধিৰ পৰা আৰোগ্য হবৰ বাবে বিশ্বৰ শ্ৰেষ্ঠতম আধ্যাত্মিক দৰ্শন , মাৰ্গ আদিৰ অধ্যয়ন কৰিবলৈ দিয়ে যাতে বিশৃংখল এলিয়টৰ চিন্তা প্ৰক্ৰিয়াক " Re wire " কৰিব পৰা যায় ৷ তাৰ পৰাই এলিয়টৰ আত্মাৰ অন্বেষণ আৰম্ভ ৷ ৰোজাৰ ভিটছক দেখুৱাই হোটেলৰ ৰুমত আশ্ৰয় লৈ জীৱনটোক উভ’তি চাইচে৷ নিজৰ চিন্তাৰ জগতত হেৰাইছে এলিয়ট৷ তেতিয়াই কলমেৰে নিৰ্গত হৈছে "April is the crullest month " ৷ এই ৱেইষ্টলেন্ডেই সমৃদ্ধ কৰিলে ইংৰাজী কাব্য সাহিত্যক ৷ এপ্ৰিল মাহটোযে এটা নিষ্ঠুৰ মাহ সেই নিদাঘ এপ্ৰিল মাহৰ দুপৰীয়া হোটেলত বহি কবিতা লিখিবলৈ লোৱা এলিয়টতকৈ আৰু কোনে বুজিব ৷ এই ৱেইষ্টলেন্ডৰ এটা খন্ডত বিবৃত কৰিছে তেওৰ আৰু পত্নী ভিভিয়িনৰ মাজত হোৱা বাৰ্তালাপ ৷ ৰোগাগ্ৰস্ত এলিয়টৰ পৰিচৰ্যাত লাগি থকা পত্নীক প্ৰায়ে তেও কয় " ভিভিয়ান মোৰ স্নায়ু বোৰ বহুত বেয়া হৈছে৷ৰাতিলৈ হয়তো গাটো আৰু বেয়া হব ৷ তুমি মোৰ কাষত থাকা " ৷ ঠিক বাৰ্তালাপ নহয় যেন এলিয়টৰ পত্নী ভিভিয়ানৰ প্ৰতি কাতৰ প্ৰাথনা ৷ এই কথাষাৰকে ৱেইষ্টলেন্ডত লিখি দিছিল ৷ এলিয়টে আৰু বহুতো ব্যক্তিগত কথা সংযোজন কৰিব খুজিছিল ৷ পত্নী ভিভিয়ানে ব্যক্তি জীৱনৰ অপৰিসীম কষ্টৰ কথাবোৰ কবিতাত ইমান খোলাখুলিকৈ লিখিদিলে বহুত ব্যক্তিগত হৈ পৰিব পাৰে বুলি মানা কৰিলে ৷ ফলত এলিয়টে আৰু ব্যক্তিগত কথা সংযোজন নকৰিলে ৷ এলিয়টক মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ ৰোজাৰ ভিটছে দিয়া পৰামৰ্শৰ ভিত্তিত কৰা প্ৰাচ্য দৰ্শনৰ অধ্যয়নৰ "দত্ত দময়ত দয়োধ্যমেৰে" সামৰনি পৰিছে ৱেইষ্টলেন্ডৰ৷ আধুনিক মানুহৰ সংকট মোচনৰ দিক নিৰ্দেশনা হৈছে ৱেইষ্টলেন্ডৰ সামৰণিত ৷
কবি ড° মহেন্দ্ৰ বৰাই তেওৰ "প্ৰীতি উপহাৰ" শীৰ্ষক কবিতা এটা এলিয়টৰ নামত উছৰ্গা কৰিছিল ৷ পিছে সাত সাগৰ তেৰ নদী সিপাৰে এলিয়টে গম পাইছিল নে নাই সেইটো আমাৰ জ্ঞাত নহয় ৷ আমাৰ শিক্ষাগুৰু ড° কবীন ফুকন ছাৰৰ লগত এলিয়টৰ পত্নী ভিভিয়ানৰ ভালদৰে চিনা জনা থকাৰ কথা আমাৰ অৱগত৷ লন্ডনৰ লীডছ বিশ্ববিদ্যালয়ত গৱেষনা কৰি থকা সময়ত ছাৰে ভিভিয়ানক কেইবাবাৰো লগ পাইছিল ৷ বিষয়ান্তৰত কৈ থও যে কবীন ফুকন ছাৰৰ দৰে প্ৰগাঢ়তাৰে এলিয়ট বুজাব পৰা শিক্ষক হয়তো অসমতে বিৰল ৷এলিয়ট ছাৰৰ আত্মস্থ আছিল ৷

বৌদ্ধিক বিশ্বকে জোকাৰি যোৱা আৰু অদ্যপি অতিশয় প্ৰাসংগিক " পৰম্পৰা আৰু ব্যক্তি প্ৰতিভা" (Traditional and individual talebt )ৰচনা খনৰ যোৱা চেপ্তেম্বৰ মাহত এশ বছৰ সম্পূৰ্ণ হৈছে৷ৰচনা খন লিখাৰ সময়ত এলিয়ট আছিন লয়ড বেংকৰ কেৰাণী আৰু ক্ষুদ্ৰ আলোচনী "ইগইষ্ট"ৰ সহকাৰী সম্পাদক ৷ কোনো ইউনিভাৰ্চিটিৰ বাঘা পন্ডিত নাছিল ৷ তেও নিজেও এগৰাকী প্ৰখ্যাত কবি ৷ এই ৰচনাখন প্ৰথম প্ৰকাশ হৈছিল তেও ১৯১৭ চনৰ জুন মাহৰ পৰা সহ সম্পাদনা কৰা ইগইষ্ট আলোচনীৰ ডিচেম্বৰ, ১৯১৯ সংখ্যাত ৷ লক্ষণীয় কথাটো এইটোৱেই যে এই সংখ্যাটোৰ পিছত সম্পাদক হেৰীয়েট শ্ব ৱিভাৰে বন্ধ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় কাৰন হেৰীয়েটে আলোচনী সম্পাদনা কৰাতকৈ গ্ৰন্থ প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰকাশন প্ৰতিস্থান খোলাৰ বাবে মন মেলে ৷এইকথাটোত ইগইষ্টৰ পাঠক সকলো হতোদ্যম হৈ পৰে ৷ ইগইষ্টৰ পাঠক অৱশ্যে তেনেকৈ বেছি নাছিল কিন্ত যিকেইজন মুষ্টিমেয় পাঠক আছিল খুবেই বৌদ্ধিক ৰচিসম্পন্ন আছিল ৷পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ১৯২০ চনৰ নবেম্বৰ মাহত ৰচনাখন এলিয়টৰ প্ৰথম সমালোচনামুলক সংকলন " চেক্ৰেড উদ"তো স্থান পাই ৷ এলিয়টেই আছিল প্ৰথম গৰাকী বিংশ শতিকাৰ লেখক যাৰ লেখা ১৯৬২ চনৰ "নৰ্টন এন্থলজি অৱ ইংলিছ লিটাৰেছাৰত" সন্নিবিষ্ট হৈছিল ৷১৯১৯ চনলৈকে এলিয়টৰ ৰচনাৰাজি বেছি নাছিল ৷ মাত্ৰ কেইটামান কবিতা আৰু প্ৰবন্ধহে আছিল ৷কিন্তু এলিয়টৰ আত্মবিশ্বাস আছিল প্ৰচুৰ ৷ মাকলৈ সেই সময়তে লিখা এখন চিঠিত লিখিছিল " মা ইংৰাজী সাহিত্যত এনে এখন ঠাই দখল কৰিছো যে হেনৰী জেইমছৰ বাদে আজিলৈকে কোনো আমেৰিকানে ইংলেণ্ডত লব পৰা নাই "৷ অৱশ্যে মাকৰ আগত অলপ উচ্চসিত ভাবেই অলপ বঢ়াইয়ে কৈছিল ৷ মাক দেউতাক হতৰ আগত অলপ জহোৱাতো সচৰাচৰ বহুতৰে থাকেই ৷ ইয়াৰ পিছৰে পৰা এলিয়টৰ সাহিত্য প্ৰতিভাই ইংৰাজ বৌদ্ধিক জগতত তোলপাৰ লগাবলৈ আৰম্ভ কৰে ৷বিশ্বৰ সমালোচনা সাহিত্যত এই ৰচনা খনে নতুন দিশৰ সূছনা কৰে৷
অসমীয়া সাহিত্যতো তদ্ৰুপ ভাবে এই ৰচনাখনৰ প্ৰভাব অনুভুত হৈছিল ৷ নতুন কবিতাৰ সমান্তৰালভাৱে নতুন সমালোচনাৰ ধাৰাই গঢ় লৈছিল ৷ কলিকতাত বি এ পঢ়ি থকা অৱস্থাতে হীৰেন গোহাইয়ে এলিয়টীয় সমালোচনা শৈলীত অনুপ্ৰাণিত হৈ " অৰ্থ অনৰ্থ" ৰ দৰে প্ৰবন্ধ লিখি নতুন কবি সকলক সকিয়াই দিয়ে ৷তেওৰ ভাষাত কবলৈ গলে নতুন কবি এচামে কি কব খুজিছিল কাক পক্ষীটোৱেও তাৰ ভূ নেপাইছিল ৷ সেইবাবে তেও বেছ কঠোৰ ভাবে সমালোচনা কৰি কৈছিল যে দুই এজনক আনকি টঙনিয়াও প্ৰয়োজন ৷ এলিয়টীয় , লিৱিছীয় শৈলীতে সমালোচনাৰে সমৃদ্ধ কৰিছিল ভবেন বৰুৱাইয়ো ৷ ভৱানন্দ দত্ত আৰু৷মহেন্দ্ৰ বৰাই নতুন কবিতাৰ সমালোচনা কৰিছিল যদিও তেওঁলোকৰ আধুনিক কবিতা সন্দৰ্ভত স্পষ্ট স্থিতি বা ধাৰনাৰ অভাৱ আছিল বুলি গোহাই , হৰেকৃষ্ণ ডেকা প্ৰমূখ্যে কেইবাজনও মন্তব্য কৰিছে ৷ মুঠৰ ওপৰত আমাৰ সাহিত্যটো এলিয়টৰ প্ৰভাৱ অপৰিসীম ৷
এলিয়টৰ প্ৰাসংগিকতা এতিয়াও আছে ৷ এই প্ৰসংগত সমালোছক গেৰেথ ৰীভছে তেওৰ“T S Eliot and idea of tradition (patricia waugh , Literary theory and criticism , OUP) প্ৰবন্ধত কৈছে " " Now that the dust is settling ,when post modernism is retreating , when we are begining to live comfortably with the fact of plurality , with the notion of literatures rather than literature , and with canons rather than than canon, it is possible to return to Eliot's idea of tradition , as critics and theorist have been doing of late , from a more impartial perspective "
অৰ্থাৎ উত্তৰ আধুনিকতাৰ ধামখুমীয়াৰ অন্ত পৰিছে৷আমি বহুত্ববাদৰ সৈতে সহবাস কৰিব পাৰিছো সাহিত্যতকৈ " সাহিত্যবোৰৰ" কথা কব পৰা হৈছো বা সাহিত্যৰ নীতিত কৈ "নীতিবোৰৰ" কথা কব পৰা৷হৈছো ৷ সেয়ে এনে পৰিপ্ৰেক্ষিতত আমি এলিয়টৰ পৰম্পৰাৰ ধাৰনাটোলৈ প্ৰত্যাবৰ্তন কৰিব পাৰো ৷

বাৰেবিংকৰাঃ সাহিত্যৰ ইটো সিটো , গিনছবাৰ্গ ইত্যাদি

আছলতে সময়বোৰ সলনি হৈছে ৷এটা সময় আছিল যেতিয়া অসম মুলুকত হাবিয়ে বনে কাম কৰি থকা কেৰাণী , মহৰী বা ই এ চি বোৰে সাহিত্যৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল  আৰু অসমীয়া সাহিত্যৰ ভেটিটো নিৰ্মান কৰিছিল ৷ তেতিয়া কোনো ইংৰাজী বা অসমীয়া এম এ ই কৰা নাছিল ৷হেম চন্দ্ৰ বৰুৱা আছিল প্ৰথমে এগৰাকী নকল নবীছ ৷তাৰ পৰা ভাষা ভঙা কাকতি অৰ্থাৎ ট্ৰানস্লেটৰ (পিছত ই এ চি) গুনাভি বৰুৱা প্ৰমোছন লৈ ই এ চি , ৰমা কান্ত চৌধুৰী কাছাৰীৰ কেৰাণী ,ভোলানাথ দাস চাৰ্ভেয়ৰ  পিছত এচ ডি চি, আনন্দ চন্দ্ৰ আগৰৱালা পুলিচৰ হাৱিলদাৰ পিছত এছ পি.হেম চন্দ্ৰ গোস্বামী ই এ চি আচিল ৷সংক্ষিপ্তকৰণৰ বাবে কেৱল এই কেইটাহে উদাহৰণ দিয়া হৈছে ৷এই সকলেই অসমীয়া সাহিত্যৰ ভেটি নিৰ্মাণ কৰিছিল ৷ এতিয়া সাহিত্যই শ্ৰেনী সংৰচনা এটা আয়ত্ত কৰিছে ৷ এতিয়াও প্ৰশাসনৰ সাহিত্যসেৱী নথকা নহয় ৷ তেতিয়াৰ প্ৰশাসনৰ সেই ব্যক্তি সকল চিৰস্মৰনীয় ৷ পিচে তেতিয়া দিনত কেৰানী মহৰীৰ পৰা ই এ চি হওতে ৰাকেশ পাল নাছিল ৷ থকা হলে খাল্লাছ৷নহবৰে কথা ৷ সিদিনা বোলে এজন ই এ চিয়ে এখন সভাত ৰাজহুৱাভাৱে কলে আৰক্ষী আয়ুক্তক বোলে ইংৰাজীত আৰক্ষী অধীক্ষক বুলি কয় ৷ পিছত আয়ুক্তৰ ৰোষত পৰিল ৷ উপাই নাই ৷ উপাই নাই আমাৰ আপামতহে এনেহেন ই এ চি , প্ৰশাসনিক বিষয়া আছে কোনোবাই দৰ্খাস্তখনৰ খচৰা মানে drafting কৰি দিলেও চহীটো শেষৰ "your faithfully" ওপৰত নে তলত কৰিব সেইটোও সুধি লয় ৷ উপাই নাই ৷ অসম দেশৰ বিষম কথা
***

ইংৰাজীটো এটা বৰ সাংঘাতিক ভাষা ৷ নেটিভৰ দৰে প্ৰত্যক্ষ সংস্পৰ্শ নথকা বাবেই নে কি অনা ই’ৰাজী মুলত এচিয়ান দেশবোৰৰ মানুহবোৰৰ ইংৰাজী ভাষাৰ ব্যৱহাৰক লৈ শুচিবায়ুগ্ৰস্ত ধাৰনা ৷ সিদিনা অসমৰ ইংৰাজী লেখক এজনৰ উপন্যাসৰ ওপৰত প্ৰচ্ছদপটৰ ওপৰতে থকা এটা মন্তব্য পঢ়িলো , উপন্যাস খন বোলে Fuckingly brilliant . সেইবোৰ বাদ , এলেন গিনচবাৰ্গৰ এটা প্ৰখ্যাত কবিতাৰ শিৰোনামা "I fuck you America" ৷ গাওৰ পৰা অহা লৰা আমি ৷ ইংৰাজীৰ এতিয়াও শিকাৰুৱেই হৈ আছো ৷ পিছে এইবোৰ চাই ভাৱ হৈচে আমিতো বাদেই আমাৰ দেশৰ সম্পাদক লেখক বোৰেও ইংৰাজী নেজানে চাগৈ ৷ কাৰন এতিয়াও Assamese fuckingly angry on CAB জাতীয় কথা বাৰ্তা বা শিৰোনাম নাই ৷ কথা হল অস্বস্তিৰ ভাব বুজাবলৈ অনুষ্ঠঠানিক ভাৱে সাহিত্যত এনে অশ্লীল শব্দ ব্যযবহাৰ কৰাটোক গ্ৰহন কৰিব পাৰিনে নোৱাৰি?
আনকি আমাৰ সাহিত্যত আদিৰস বা শৃংগাৰৰ প্ৰয়োগ খুবেই মাৰ্জিত আৰু প্ৰাঞ্জল ৷ ই ৰুচি বিগহিত নহয় ৷আনকি এনে প্ৰসংগতো Vulgar শব্দৰ ব্যবহাৰ নাই ৷ পিছে আদিৰসৰ ক্ষেত্ৰত শংকৰদেৱৰ সমসাময়িক পাচালী কবি পীতাম্বৰ সদায় অনন্য হৈ ৰৱ ৷"পীতাম্বৰে উষা পৰিনয়ত আদি ৰসাত্মক বৰ্ননা বা ৰসাভাস দিও যেন তৃপ্তি পোৱা নাইঃ তেও আক্ষেপ কৰিছে-"ৰতি ৰস নিসেষ কহিতে নাযুৱায়৷ পঢ়িব পাঞ্চালী গুৰু-গৌৰৱ সভায়"
***
ইউনিভাৰচিটিৰ পৰা ওলাই অনাই বনাই ঘুৰি আছিলো ৷ প্ৰান্জলৰ কোঠাটো তেতিয়াও মোৰ আৰু এতিয়াও ডিবৰুৰ ঠিকনা ৷ উদয়ন মিশ্ৰ ছাৰে মাতি আনি কলে "মোৰ Transformation of Assamese identity" খন অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰি দিয়া ৷ কৰি দিলো ৷ পিছত কি হল নেজানো ৷  কিন্ত তাত ছাৰে প্ৰখৰ দুৰদৃষ্টিৰে বহুতো কথা উল্লেখ কৰিছিল ৷ পিছত এইবিষয়ে আৰু বিস্তৰ ভাৱে ভিন্ন লেখা , গ্ৰন্থ অধ্যয়ন কৰি এটা কথা দৃঢ় ভাৱে বুজিছিলো যে বিভিন্ন কাৰকৰ প্ৰভাৱত বঙালী মুলৰ মুছলমান (যাক আমি অভিবাসী মুচলমান বুলি কও আৰু যি সকলে ভাষাটো গ্ৰহন কৰি অসমীয়া হবলৈ যত্ন কৰি আছে) অসমীয়া পৰিচয়তকৈ Pan indian islamic identity  সবল কৰিবলৈ যত্নবান হব ৷দ্য চেন্টিনেলৰ ২০০৭ ৰ নবেম্বৰৰ প্ৰথম সপ্তাহৰ এটা সংখ্যাত পাইছিলো মুল সংখ্যালঘু নেতাজনে কৈছিল যে অসমত ইছলামিক আইডেণ্টিটি গঢ়িব লাগিব ৷ ফলত ক্ৰমশ যেন ন অসমীয়া বা অভিবাসী tag টোৰ পৰা স্বেছাৰে আতৰি গৈছে আৰু লঘু অৰ্থত শুনা গেদা পৰিচয়ৰ প্ৰতি বেছি আকৃষ্ট হৈছে ৷ ধৰ্মীয় মৌলবাদ , জিহাদীৰ কথা বাদেই ছহিদ স্বামীৰ মৃতদেহৰ কাষত ক্ৰন্দনৰত ছহিদৰ পত্নীৰ প্ৰতি অতিশয় অশ্লীল ভাষাত ৰাজহুৱাকৈ যৌন কটুক্তি কৰিবলৈ এৰা নাই ৷

কিন্তু বিদেশী বহিস্কাৰৰ বাবে জংঘললৈ যোৱা পৰেশ বৰুৱাৰ স্হিতি পৃথক ৷ ৱাংলাদেশত আশ্ৰয় লোৱাৰ পিছত  সম্পূৰ্ণ ওলোটা খৰ মানে voltaface মাৰি কলে “Bengalis Hindus and Muslims alike have immensy contributed to Assam and those of them who feel tjemselves part of assam should be treated as assamese dwellers'(Probojonoloi ., document issued by ulfa publicity deptt .1992)

তাৰ পিছত আহি গল Colonial exploitationৰ ৰেটৰিক , বোলে হিন্দী ভাষীহে আমাৰ শত্ৰু ৷ পৰৱতী পৰ্যায়ত কিছুমানৰ আত্মসমৰ্পণ ৷ কিছুমানৰ ইমানেই দাদাগিৰি আছিল যে আৰুনী কাশ্যপৰ house with thousand story ৰ ভাষাত কবলৈ গলে " যি জনী ছোৱালীক ভাল লাগিছিল তাইৰ ইচ্ছা হওক নহওক তাইকে সম্ভোগ কৰিছিল , ভীতি প্ৰদন কৰিছিল ৷এক প্ৰকাৰ আইচিচৰ দৰে ৷ মদ খালে কানত তলা লগাই মানুহক অমানুষিক অত্যাচাৰ কৰা কেইটাই পিচত ১৪১৪ খন মদৰ দোকান খুলিছিল ৷ এই সমস্যা আন্দোলন এইবোৰ থাকিলে ভাল পইচা আহি থাকে ৷ এসময়ত মন্ত্ৰী হবগৈ পাৰে ৷ এৰি দিব নেলাগে ৷ লাগি থাকক৷

***

সাহিত্যত বস্তুনিষ্ঠ সমালোচনাৰ প্ৰয়োজন ৷ আত্মজৈৱনিক সমালোচনা হব লাগে ৷চৈয়দ  আব্দুল মালিকৰ ৰোমান্তিক কবিতাৰ প্ৰসংগত লিখা প্ৰবন্ধটোৱেই আটাইতকৈ নিৰ্মোহ সমালোচনা ৷ইংৰাজী সাহিত্যৰ ৰোমান্তিক ধাৰাই বঙালী সাহিত্যত প্ৰভাব পেলাইছিল ৷ অসমীয়া ছাতৰেও ইংৰাজী ৰোমাণ্টিক কবিতা পঢ়িছিল ৷ পিচে অসমীয়াত লিখা ৰোমান্তিক কবিতাৰ সৃষ্টি কোনো স্বতঃস্ফূৰ্ত আৱেগৰ পাৰভঙা জোৱাৰ নাছিল ৷ ই এক Borrowed concept . ইংৰাজী সাহিত্যত হৈছিল সেয়ে আমাৰ সাহিত্যটো সংযোজন হল ৷ প্ৰায় ৬ বছৰমান আগত পাইছিলো ন অৱসৰ প্ৰাপ্ত মুখ্য সচিব হৰেন্দ্ৰ নাথ দাসে মালিক চাহাবৰ বিৰুদ্ধে সাংঘাতিক ভাৱে সমালোচনা কৰিলে ৷ সছা মিছা নেজানো৷ কিন্ত সমালোচনা সাহিত্যত এই সকলোবোৰৰ বাখ্যা হব লাগে ৷ কিমধিকমিতি

বৰনদী ভটিয়াই আৰু মাজুলীৰ কথকতা

মাজুলী এটা বিপদাপন্ন নদী দ্বীপ অথবা বৈষ্ণৱ সংস্কৃতিৰ ৰহঘৰা হোৱাতে সীমাবদ্ধ নহয় ৷ stereptype discourse বোৰে বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীয়তা বা centralty স্থাপন কৰি মাজুলীক এক সৰলৰৈখিক পৰম্পৰাগত উপস্থাপন কৰাৰ পৰিবৃত্তৰ উৰ্ধলৈ গৈ অনুপম কৌশিক  মাজুলীৰ তথাকথিত narrativeত উপেক্ষিত বিশাল লোক সংস্কৃতিক এক অগতানুগতিক ৰুপত উত্থাপন কৰি মাজুলীক এটা নব্য নিৰ্মিতি প্ৰদান কৰিছে ত ৷ উদীয়মান সৃষ্টিশীলতাত সদা উন্মূখ অনুপম কৌশিক ৷ তেওঁৰ এই প্ৰচেষ্টা ছবি খনত স্পষ্ট ৷ বিভিন্ন ন ন বিষয়ত তেওঁ সম্পৰীক্ষা কৰিছে ছবি খনত ৷ এই নব্য craftmanship ত সফলো হৈছে ৷ অৱশ্যে এই বিষয়ে পিছত লিখিম ৷
ছবি খন চালো সপৰিয়ালে ৷প্ৰথম দিনা প্ৰথম দৰ্শনীতে চিনে পলিচত ৷ অনুপম কৌশিকক জানিছিলোঁ সেয়ে কিবা এটা ব্যতিক্ৰম আশা কৰিছিলো ৷

*বৰনদী ভটিয়াইৰ আটাইতকৈ উল্লেখনীয় দিশটোৱেই হল যে ছবিখনত দুই ধৰনৰ দৰ্শক অৰ্থাৎ বৌদ্ধিক দৰ্শক আৰু সাধাৰন দৰ্শক দুই শ্ৰেণীয়ে উপভোগ কৰিব পৰাকৈ নিৰ্মিত
উল্লেখ্য যে অসমীয়া ছবিত সততে দেখা পোৱা সংলাপ অভিনয়ৰ অতিৰন্জন বা কৃত্ৰিমতাৰ flaw টোৰ পৰা মুক্ত ৷ অভিনয় , শব্দ শৈলী বা diction স্বতস্ফুত , স্বাভাৱিক ৷ সমালোচক আনন্দ বৰমুদৈ ছাৰে এবাৰ মোক কৈছিল কিবা এটা প্ৰসংগত যে চৰিত্ৰই যি বিচাৰে যি ভাষাত ভংগীত কথা কয় সপোন দেখে সেইয়াহে আছল ভাষা ৷ অনুপম কৌশিকৰ বৰনদীত এই স্বভাব সুলভতা (spontaneity) বিৰাজমান যাৰ বাবে পূৰ্নাংগ মেজিক ৰিয়েলিজম নহলেও তেওঁ বৰনদী ভটিয়াইত এখন সপোন সপোন লগা মাজুলী এখন মেকন্ডৰ দৰেই লগাকৈ উত্থাপন কৰিছে
ছবিখনত কোনো গ্লেমাৰ আৰ্টিষ্ট নাই ৷ জ্যোতি প্ৰসাদ আগৰৱালাই যেনেদৰে ফুনু বৰুৱাৰ দৰে অভিনেতাৰ ভাওনাত কৰা অভিনয় দেখি জয়মতীলৈ লৈ আহিছিল ঠিক তেনেদৰে অনুপম স্বতঃস্ফূৰ্ত অভিনয় প্ৰতিভাৰে সমৃদ্ধ মাজুলীৰ বহুতো গ্লেমাৰহীন প্ৰচাৰ বিমূখ অথচ তীব্ৰ প্ৰতিভাশালী অভিনেতা অভিনেত্ৰীৰ সংযোজন ঘটাইছে সেয়ে অভিনয় বোৰ অসমীয়া ছবিৰ টিপিকেল অতি নাটকীয়তাৰ পৰা মুক্ত৷ খুবেই সাৱলীল ৷
*বৰনদী ভটিয়াই অনুপম কৌশিকৰ cratfmanship ৰ সম্পৰীক্ষা ৷ পূৰ্নাংগ মেজিক ৰিয়েলিজম কেন্দ্ৰিক ছবি নহলেও কিছু সম্পৰীক্ষা মূলক উপাদান আছে যিটো অসমীয়া ছবিৰ ইতিহাসত বিৰল ৷
লোকায়িত বা লৌকিক (mythical) ব্ৰহ্মপুত্ৰ বাবা অথবা হাতত সততে ৰেডিঅ টো লৈ ফুৰা চৰিত্ৰটো একো একোটা লোক কথা আৰু কল্পনাৰ সংমিশ্ৰণ ৷
ছবি খনত দুই এটা সৰু সুৰা দিশথাকিব পাৰে সামগ্ৰিক ভাৱে অনুপম কৌশিক বহুত সফল ৷ সৃষ্টিত উন্মুখ অনুপম কৌশিকক হোমেন বৰগোহাঞিয়ে এগৰাকী কবিৰ ক্ষেত্ৰত কোৱাৰ দৰে বুকুত এটা ধুমুহা আৰু মুৰত একুৰা জুই লৈ ফুৰা মানুহ ৷ ছবিখনৰ বাবেও টিভি চেনেল আদিত প্ৰচাৰ বা হাইপ আদি নকৰা বজাৰ সৰ্বস্ব স্থুলতা বা commodificationৰ পৰা দুৰত থকা মানুহ অনুপম কৌশিক ৷ আহক , বৰনদী ভটিয়াইৰ এবাৰ ৰসাস্বাদন কৰক ৷ অনুপম কৌশিকৰ এই ব্যতিক্ৰমী story telling technique টো নো কি সেইটো চাবলৈ আহক ৷